Łódzkie synagogi

Lokalizacje synagog

Dzieje Żydów w Łodzi nie są tak długie jak w wielu innych miastach Polski. Jeszcze w roku 1808 liczba znanych członków gminy Żydowskiej wynosiła 58 członków. Ale już w roku 1809, maleńka licząca 98 Żydów społeczność wybudowała pierwszą drewnianą synagogę przy ulicy Wolborskiej. Dwa lata później powstał pierwszy, nieistniejący już dziś cmentarz Żydowski przy ulicy Wesołej. W 1859 roku rozpoczęto obok budowę nowej, dużej synagogi, której budowę zakończono w pełni dopiero w roku 1871. Synagogę tę zwano "ALTSHTOT"  W tym czasie najszybciej rośnie w liczbę społeczność Żydów Łódzkich i osiąga w latach 80-tych XIX wieku prawie 100 tys. ludzi. Rosną wtedy też fortuny żydowskich przemysłowców. Stają się oni z kolei fundatorami kolejnych synagog. W roku 1887 zostaje otwarta wspaniała synagoga przy ulicy Promenadowej (dziś Kościuszki) ufundowana m.in. przez Izraela Kalmanowicza Poznańskiego. O otwarciu tej synagogi tej zwanej "Synagogą Wielką" Dziennik Łódzki pisał wtedy:

"Wspaniały gmach nowej świątyni otrzymał strój świąteczny – krzewy i kwiaty egzotyczne zapełniły plac, a przy balustradzie żelaznej, na zgrabnych palikach, rozwieszono chorągwie i festony dookoła świątyni. O 4 popołudniu, wewnątrz Synagogi zajęte już były wszystkie miejsca, przeznaczone dla publiczności, na dole i na galerach. W godzinę później nadjechał J. W. naczelnik gubernii z p. wice-gubernatorem i gośćmi z Piotrkowa, przybyli także przedstawiciele władz miejscowych. Przy głównych drzwiach powitany został p. naczelnik guberni przez komitet budowy, którego prezes I. K. Poznański wygłosił stosowną przedmowę, podając p. gubernatorowi klucze do synagogi na aksamitnej poduszce. Po otwarciu drzwi, za p. gubernatorem weszli do wnętrza inni dostojni goście, a gdy zajęli swoje miejsce – rozpoczęła się właściwa ceremonia inauguracyjna, zakończona polskim kazaniem dr Klügera i hymnem narodowym, odśpiewanym przez chóry synagogi z towarzyszeniem orkiestry. Po skończeniu uroczystości, obecni z p. naczelnikiem guberni na czele, zapisywali się do pamiątkowej księgi."

W końcu XIX i pierwszych latach XX wieku rozwój społeczności Żydowskiej Łodzi przyspiesza. Ale nie tylko rozwój liczebny, choć w 1939 roku społeczność łódzkich Żydów liczyła już ponad 230 tys. osób, co stanowiło 35% ogólnej liczby mieszkańców Łodzi. Równie ważny był rozwój społeczny, kulturalny i religijny. Powstają kolejne synagogi.

I tak, w roku 1885 powstała, rozbudowana w 1903 roku synagoga zwana "WILKER SHUL" przy ulicy Zachodniej 56 (obecnie 70). W 1905 roku oddana zostaje do użytku synagoga "EZRAS IZRAEL" przy ulicy Wólczańskiej 6. W 1899 roku powstaje mała synagoga przy ulicy Długiej (obecnie Gdańska 18), zwana "OHEL JAKOW" (Namiot Jakuba), która odegrywała ważną role w społeczności syjonistów łódzkich.

Odszukaj na mapie lub odwiedź strony poświęcone nieistniejącym już synagogom:

Wszystkie te wspaniałe budynki zostały zniszczone w pierwszych latach II wojny światowej...

Dziś istnieją tylko dwie synagogi w Łodzi. Pierwszą z nich jest maleńka synagoga przy ulicy Południowej 28 (Obecnie Rewolucji 28). Synagoga ta powstała w roku 1902 w skutek przebudowy budynku będącego własnością Wolfa Reichera na Dom Modlitw. Ocalała tylko dlatego, że w czasach wojny została przerobiona na skład soli. Drugą jest synagoga mieszcząca się wewnątrz budynku obecnej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi przy ulicy Pomorskiej 18.

Odwiedź strony poświęcone istniejącym synagogom: